Kemal Gözler, Bilimsel Yazma ve Yayınlama: Bir Stil Kılavuzu, Bursa, Ekin, Ocak 2022, XXXII+736 s.
ARKA KAPAK TANITIM YAZISI
Türkiye’de bilimsel yazma stilleri konusunda adeta taş devrinde yaşıyoruz.
Yazarların önemli bir kısmı, tam bir tipografik bilgisizlik içinde. Pek çok yazar, vurgu için italik yerine bold kullanıyor. 11 punto Times ile 11 punto Arial yazı tiplerinde harflerin aynı büyüklükte olduğunu sanan yazarlar var. Keza pek çok yazar, ideal satır aralığının yazı tipine göre değiştiğinden habersiz. Yine Türkiye’de yazarların ezici çoğunluğu, metin içi başlıkların neden sola yaslı asılı paragraf stilinde yazılması gerektiğini bilmiyor.
Türkiye’de yayınlanan kitapların önemli bir kısmı dizinsiz. Dizini olan kitaplarda da dizinlerin çoğu göstermelik ve şişirme dizinler. Türkiye’de bibliyografyasız yayınlanan pek çok kitap var. Bibliyografyanın nasıl yapılacağını bilmeyen yazarlar var. Vakıa, Türkiye’de, bibliyografyadaki kaynakların yazarların önadlarına göre sıralandığı kitaplar mevcut.
En bilinmeyen konulardan biri de akademik yazmada yaygın olarak kullanılan Latince kelimeler ve kısaltmalar. Supra, infra, passim, sic, op. cit., et al., cf., e.g., id., viz. gibi Latince kelime ve kısaltmaların anlamını bilmeyen ve dolayısıyla bunları kullanamayan pek çok kıdemli hocamız var.
Türkiye’de yazarların ezici çoğunluğu, adında de, de la, von gibi soyluluk takısı bulunan yabancı yazarların soyadlarının bibliyografya veya dizinde nasıl sıralanacağını bilmiyor.
Ülkemizde sadece işin yazma kısmında değil, yayınlama kısmında da pek çok bilgisizlik ve karışıklık var. Pek çok yayınevi bu işi amatörce yapıyor. Türkiye’de yayınlanan kitapların önemli bir kısmında yarım başlık sayfası yok. Keza Türkiye’de künye sayfası olmadan yayınlanan kitaplar var. Pek çok yayınevi de künye sayfasında nelerin bulunacağını ve bu sayfanın tam olarak kitabın neresine konulacağını bilmiyor. Türkiye’de kitaplarda sayfa numaralandırmasının nasıl yapılacağını bilmeyen pek çok yayınevi var. Bazı yayınevleri, en büyükleri dâhil, kitabın “ön kısmı (front matter)”ndaki sayfaları Roma rakamlarıyla değil, Arap rakamlarıyla numaralandırıyor. Türkiye’de fresh recto kuralını hayatında duymayan yayıncılar var.
Oysa medenî dünyada bunların her birinin ayrıntılı kuralları var. Bu kuralların bazıları yazarlara, bazıları yayıncılara ve hatta bazıları matbaacılara hitap eder. Bu kuralları, bir yandan yazarlar, diğer yandan yayıncılar ve nihayet matbaacılar öğrenirler ve bunlara uyarlar. Batıda bu konularda izlenilen ve kendilerine uyulan “stil kitapları (manuals of style)” vardır.
Türkiye’de ise benzer kitaplar yoktur. Yazar, yayıncı ve matbaacılar bu konularda uymaları gereken kurallar olduğunu ya bilmezler, ya da bu konularda her yazar, her yayıncı ve her matbaacı kendi kuralını kendi bulmaya çalışır.
İşte bu kitap bu eksikliği bir ölçüde de olsa gidermeyi amaçlıyor.
Bu kitapta yazarların kitap yazarken, yayıncıların kitap yayınlarken, matbaacıların kitap basarken uymaları gereken kurallar, örnekleriyle birlikte açıklanıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder