Bir Kitap İncelemesi: "Henry Mintzberg: Örgütler ve Yapıları"

Bir Kitap İncelemesi: " Henry Mintzberg: Örgütler ve Yapıları"

Yazar: Henry Mintzberg Çeviri Editörü: Ahmet Aypay Yayınevi: Nobel Akademik Yayıncılık Basım Yılı: 2014 Sayfa Sayısı: 479 ISBN: 978-605-133-803-3

Örgütler ve Yapıları [The Structuring of Organizations] isimli kitap Henry Mintzberg tarafından yazılmış olup ilk baskısını 1979 yılında yapmıştır. 2014 yılında ise Prof. Dr. Ahmet Aypay editörlüğünde Türkçe’ye çevrilmiştir. Türkiye’de yönetim ve organizasyon, işletme, kamu yönetimi, eğitim yönetimi, işletme gibi alanlarda özellikle lisansüstü eğitim gören öğrenciler için alanın temel kaynaklarından birisinin Türkçe’ye çevrilmesi önem arz etmektedir. Henry Mintzberg’in yönetim, strateji oluşturma ve organizasyon şekilleri üzerine çalışmaları bulunmaktadır. Mintzberg Harvard İşletme Dergisi [Harvard Business Review] tarafından seçilen 50 yönetim piri arasında gösterilmekte olup, kırk beş yıllık önemli bir birikime sahip yönetim ve strateji uzmanıdır. Klasik ve en önemli eserleri arasında Yönetici Görevinin Doğası [The Nature of Managerial Work, 1973 ve 1983], Örgütlerin Yapılanması [The Structuring of Organizations, 1979], Beşli Yapı: Etkili Örgütlerin Tasarlanması [Structure in Fives: Designing Effective Organizations, 1995], Örgütlerde ve Çevresinde Güç [Power in and around Organizations, 1983], Stratejik Planlamanın Yükselişi ve Çöküşü [The Rise and Fall of Strategic Planning, 1994], Strateji Safari [Strategy Safari, 1998], Stratejinin İntikamı [Strategy Bites Back, 2005], Yönetimde Mintzberg [Mintzberg on Management, 1989] sayılabilir. Yönetim ve strateji alanında 150’nin üstünde makalesi, onbeş kitabı ve SSCI onbinlerce atıfı bulunmaktadır. 

Kitap; dört kısım ve yirmiiki bölümden oluşmaktadır. Birinci kısım “Örgüt Nasıl İşler”, ikinci kısım “Tasarım Parametreleri”, üçüncü kısım “Durumsallık Faktörleri” ve dördüncü kısım “Yapısal Düzenlemeler”dir. Bu kitap örgütlerin nasıl çalıştığını (yapılanmaları, koordinasyon mekanizmaları, iletişim ve akış sistemleri), örgütlerin tasarlarken kullanılan parametreleri (işte uzmanlaşma, davranışın biçimlenmesi, eğitim ve doktrinleme, birimlerin oluşturulması, birim büyüklüğü, planlama ve kontrol sistemleri, yatay ve dikey karar verme mekanizmaları), durumsal faktörleri (yaş ve büyüklük, teknik sistem, çevre ve güç) ve yapısal biçimleri (basit yapı, makina bürokrasisi, profesyonel bürokrasi, bölümlenmiş biçim, esnek yapı ve sonuç beşgeni) detaylı bir biçimde açıklanmakta ve örneklendirilmektedir.

Mintzberg’in bu çalışması, yönetim ve örgüt yapısının incelendiği neredeyse her kitapta referans edilmektedir. Örgütler kendilerini nasıl yapılandırır? sorusuyla yola çıkan Mintzberg kendisini, yapılan çalışmaları sentezleyerek birçok parçası kayıp olan bir bulmacayı çözmeye çalışan biri olarak tanımlamaktadır. Örgütler ve Yapıları okuması ve anlaşılması daha doğrusu özümsenmesi çok kolay bir eser olmayıp, kitabın okunmasıyla ilgili okuyucunun bilgi birikimine göre önsözde yazarın tavsiyeleri bulunmaktadır. Kitap çeviri bir eser olduğu için dilsel olarak cümle yapılarında bazı sıkıntılar olmakla beraber çeviri kitaplarda kavramsal yapıları kurmanın zorluluğu da göz ardı edilmemelidir. Kitabın içerisinde çok sayıda şekil kullanılmıştır, şekillerle ilgili ayrıntılı açıklamalar verilmekle beraber bu açıklamalar okuyucunun kurgulanan yapıyı daha iyi anlamasına da yardımcı olmaktadır. Mintzberg’in alana en önemli katkılarından biri yapıyla ilgili teorisini şekle aktarabilmesidir. Ayrıca bölüm içlerinde şirket, fabrika ve kamu kurumlarından konuyla ilgili çok sayıda örnek yer almaktadır. Verilen örnekler de okuyucunun konuyu idrak etmesine yardımcı olmaktadır. Kitap; Yönetim organizasyon, işletme literatürünün kült eserleri arasındadır. Bu kitap Eğitim Yönetimi, İşletme, Kamu Yönetimi, Yönetim ve Organizasyon, Endüstri Mühendisliği, Sağlık Yönetimi gibi tüm diğer yönetim ve örgütleri anlamaya çalışan bilim dallarındaki akademisyen ve öğrencilerin yararlanabileceği bir başucu kitabı olarak nitelendirilebilir. 

Kaynak:

Ayşe Dönmez, Kitap İncelemesi,  "Henry Mintzberg: Örgütler ve Yapıları", Eğitimde Politika Analizi Dergisi Temmuz, 2014, Cilt 3, Sayı, 1, s. 57-58 Journal of Educational Policy Analysis July, 2014, Volume 3, Issue 1, pp. 57-58, 

https://ojer.ogu.edu.tr/Storage/OsmangaziJournalOfEducationalResearch/Uploads/3_1_4_%C3%96rg%C3%BCtler_ve.pdf

İÇİNDEKİLER

Bölüm 1 Yapının Temelleri Prof. Dr. Ahmet Aypay - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 2 Örgütün Beş Temel Parçası Prof. Dr. Ahmet Aypay - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 3 Akış Sistemleri Olarak Örgüt Prof. Dr. Ahmet Aypay - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 4 Pozisyonların Tasarımı: Görevde Uzmanlaşma Doç. Dr. Adnan Boyacı - Arş. Gör.Ceyhun Kavrayıcı Anadolu Üniversitesi 

Bölüm 5 Pozisyonların Tasarımı: Davranışın Biçimselleştirilmesi Okt. Gülden Takılsoy - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 6 Pozisyonların Tasarımı: Eğitim ve Doktrinleme Okt. Derya EKER - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 7 Üstyapının (Superstructure) Tasarlanması: Birimleri Gruplama Zuhal Şangar, - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İrem Aydın Menderis - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 8 Üstyapının Tasarlanması: Birim Büyüklüğü Doç. Dr. Elife Doğan KILIÇ - Sinop Üniversitesi Arş. Gör. Ergün Nihat Çorbacı - Sinop Üniversitesi 

Bölüm 9 Yanal Bağlantıların Tasarımı: Planlama ve Kontrol Sistemleri Doç. Dr. Mehmet KarakuŞ - Zirve Üniversitesi 

Bölüm 10 Yanal Bağlantıların Tasarımı: İrtibat Araçları Hamit Özen - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 11 Karar Verme Sisteminin Tasarımı: Sorumluluğun Dikey ve Yatay Olarak Dağıtılması Arş. Gör. Ayşe Dönmez - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Bölüm12 Örgütlerin Etkili Yapılanması Hazal Dursun - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 13 Yaş ve Büyüklük Hazal Dursun - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 14 Teknik Sistem Okt. Mehmet Koçyiğit - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 15 Çevre Okt. Mehmet Koçyiğit - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 16 Güç Doç. Dr. Engin Aslanargun - Düzce Üniversitesi 

Bölüm 17 Basit Yapı Doç. Dr. Engin Aslanargun - Düzce Üniversitesi 

Bölüm 18 Makine Bürokrasisi Doç. Dr. Habip Özgan - Gaziantep Üniversitesi Arş. Gör. Mehmet Kalman - Gaziantep Üniversitesi 

Bölüm 19 Profesyonel Bürokrasi Arş. Gör. Elif Aydoğdu - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 20 Bölümlenmiş Biçim Yrd. Doç. Dr. İbrahim Hakan Karataş - F. Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Fatih Bektaş - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 

Bölüm 21 Esnek Yapı (Adhokrasi) Yrd. Doç. Dr. Osman Çekiç - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 

Bölüm 22 Sonuç Beşgeni Prof. Dr. Servet Özdemir - Gazi Üniversitesi

Kaynak:

https://www.nobelyayin.com/kitap_bilgileri/dosyalar/orgtlrve_yplari_jen_170957.pdf