Avrupada İktisadî ve Ticarî İlim ve Araştırma Müesseseler/ The Higher Education in Economics and Comercial Science in Europe

Avrupada İktisadî ve Ticarî İlim ve Araştırma Müesseseler/ The Higher Education in Economics and Comercial Science in Europe

ESER HAKKINDA:

 24 x 17 cm, Türkçe / İngilizce, 48, [1] sayfa, 1 katlanır harita. "Avrupada iktisadî ve ticarî ilim ve araştırma müesseseleri.= The highes education in economics and comercial science in Europe.", NİHAD S. SAYÂR, Maarif Vekâleti İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu, İst., 1958. İlk ve tek baskı. -- İktisat Ekonomi Avrupa Sosyal bilimler Kurum tarihi.

***

 İstanbul Yüksek Ticaret ve İktisat Okulu’nun 75. Yıl dönümü (1958) dolayısı ile özel kitaptan alınmıştır... 

İKTİSADİ VE TİCARİ İLİMLERLE MEŞGUL YÜKSEK TAHSİL MÜESSESELERİ 

 Prof. Dr. Nihad Sayar İYTİO Müdür 

1. MUHTELİF MEMLEKETLERDE BU MÜESSESELERİN KURULUŞU VE GELİŞME SEYRİ

 XIX'uncu yüzyılda, Amerika ve Avrupa memleketlerindeki iş hayatı liberal bir düşünüşün tesiri altında genişlemiş, şahsi teşebbüs ve sermaye hareketleri sayesinde yeni yeni iş mevzuları ve işyerleri yaratılmıştır. Medeniyet ve kültür seviyesinin yükselmesiyle mütenasip şekilde artan ve değişen ihtiyaçların giderilebilmesi için iş hayatına atılan insanların sayısı çoğalmaya başlamıştır. Bunun neticesi olarak, iş hayatında örf ve adet yanında kanuni nizam teessüs etmiş, iş münasebetlerinden doğan haklar ve ihtilafların halli, kanunlarla teminat altına alınmıştır. Diğer taraftan iktisat ilminin toplu ve sistemli olarak meydana gelmesi, yine XIX uncu asır sonlarında sür’atli bir gelişme kaydetmiştir. Bu yeni amiller dolayısıyla iş hayatında vazife alacak insan topluluklarının çalışmalarını daha bilgili ve verimli bir hale getirme maksadıyla, evvelce kurulmuş bulunan orta dereceli ticaret ve meslek mekteplerinin üstünde yüksek dereceli tahsil müesseselerinin kurulmasına lüzum ve ihtiyaç hasıl olmuştur. Nitekim 1852 de Belçika’da, 1869 da İtalya’da 1881 de Fransa da Yüksek İktisat ve Ticaret Mektepleri kurulmuş ve bunları Almanya, İngiltere ve İsviçre’deki benzerleri takip etmişler. 

1890-1900 yılları arasında yapılan Milletlerarası istatistikler Batı memleketlerinde iş hayatı ile ilgili tahsil müesseselerine verilen ehemmiyet derecesini şu rakamlarla belirtmektedir: On yıllık bir müşahede devresi sonunda, umumi kültür müesseselerindeki öğrenci sayısının %15 nisbetinde bir artış göstermesine mukabil, iktisat ve ticaret tahsili veren müesseselerdeki öğrenci sayısı %25 nispetinde bir artış kaydetmiştir. Milli istihsal ve dolayısıyla milli serveti arttırma yolunda vazife alacak unsurları yetiştiren iktisadi, ticari ve teknik öğretim müesseselerini adet ve evsaf itibarıyla, çoğaltmak ve yükseltmek için mali fedakarlıklar yapmaktan çekinmeyen milletler, bu hususa aynı önemi vermeyenlere nazaran, iktisadi üstünlükler elde etmeye muvaffak olmuşlardır. Nitekim, bu yarışmada geri kalan memleketlerden biri olan Fransa, XIX uncu asır sonlarında, istihsal maddelerinin kıymetlendirilmesi ve dış piyasalara sürülmesi hususunda, komşu ve rakip memleketlerle boy ölçüşemeyecek duruma düşmüştür. Birinci Cihan Harbine tekaddüm eden yıllarda, meşhur Fransız filozofu Alfred Fouillee 1 , memleketinin durumunu şu acı cümlelerle açıklanmıştır: “Son zamanlarda memleketimizde bir yandan edebiyat, felsefe ve güzel sanatların, bir yandan da ticaret ve endüstri faaliyetlerinin gerilemesi, Fransa’nın istikbali için iki büyük tehlikedir. Fakat bunlardan ikincisi, birincisinden daha vahim neticeler doğuracaktır.” Hakikatleri önceden görmesini bilen bu mütefekkir, sözlerini şöyle bitiriyor: “Fransız genç nesli iktisat ve ticaret sahasında, komşu memleketlere nazaran, pek cılızdır. Halbuki istikbalin milletlerarası mücadelesi tamamen ekonomik ve teknik bir savaşma olacaktır.” XX inci yüzyılda iş hayatındaki faaliyetler büsbütün hızını arttırmış, ziraatte, sanayide, nakliyatta ve ticarette makineleşme sayesinde sür’at ve emniyet hakim olmuştur.

Metnin tamamına erişim için linke tıklayınız.

Yararlı olmasını dilerim.

Muhammet Negiz