Арман: Анам, Бүгін бізде қонақ.
Әйгерім Маратқызы: Кім?
Арман: Менің досым Джон, біздің студент.
(Есікке шалып жатыр)
Арман: Бұл ол. (Есікті ашып жатыр.)
Джон: Сәлеметсіз бе?
Арман: Сәлем!
Дәурен Маратқызы: Қайырлы күн!
Әйгерім Маратқызы: Қайырлы күн!
Арман: Танысып кетіңіз: Менің досым Джон, менің шешем.
Әйгерім Маратқызы: Әйгерім Маратқызы.
Джон: Өте куаныштымын, Джон.
Арман: Бұл Майра, менің қарындасым.
Майра: Майра.
Джон: Танысқанымызға куаныштымын, Джон.
DİYALOG/ДИАЛОГ
-Атыңыз қалай?
-Арман.
-Сіз студентсіз бе?
-Иә, студентпин.
-Бұл сіздің қарындасыңыз ба?
-Иә.
-Оның аты қалай?
-Майра.
-Ол студент.
-Ол қазақ па?
-Жоқ, ол американдық.
DİL BİLGİSİ/ ГРАММАТИКА
İSİM/ ЗАТ ЕСІМ
БҰЛ КІМ? Bu Kim?
БҰЛ НЕ? Bu Ne?
БҰЛ АРМАН. Bu Arman’dır.
БҰЛ СТУДЕНТ. Bu öğrencidir.
БҰЛ ҮЙ. Bu evdir.
БҰЛ КИТАП. Bu kitaptır.
“Кім?” sorusu sadece insanlar için kullanılmaktadır. “Нe?”sorusu ise nesneler ve hayvanlar için kullanılmaktadır.
Қазак тілінде “кім?” cұрауы тек қана адамға койылады, ал “не?”cұрауы қалған жанды да жансыз зат есімдерге койыла береді.
ALIŞTIRMALAR/ ЖАТТЫҒУЛАР
I. БҰЛ КІМ? veya БҰЛ НЕ?sorularını sorunuz. Resimde ne gördüğünüze yönelik soruyu cevaplayınız.
Örnek:
*Бұл не? Бұл ана.
*Бұл кім? Бұл теледидар.
ТҮРЛЕРІ/ TÜRLERİ
МЫСАЛДАР / ÖRNEKLER
Мағнасына қарай
1.Genel Жалпы
Бала: Çocuk, адам:İnsan, дала:Bozkır
2.Özel Жалкы
Арман:Arman, Рим:Roma, Қазақстан:Kazakistan
Тұлғасына қарай
1.Basit
Негізгі
Ел: Ülke, Жер: Yeryüzü, Су:Su, Кала:Şehir
2.Türemiş Туынды
Сөз тудырушы жұрнақтар арқылы:
Шы, ші, ім, ым;
Лык, лік, дык, дік;
Тык, тік, ша, ше.
Ән+ші: Şarkıcı
Кой+шы:Çopan
Біл:ім: Bilgi
Бала+лык:Çocukluk
Жаман+дық: Zarar
Аш+тық:Açlık
Кітап+ша: Kitapçık
Кеуде+ше: Mont
Күрделі
a)Біріккен
Кол+Жазба=Колжазба
El+Yazma=Elyazması
Бел+бау=Белбау
Bel+bağlama=kemer
b) Қосарлы
Ата ана
c)Тіркесті
Ауыл+шаруашылығы= Ауылшаруашылығы
Köy+çiftlik=Tarım
Аяқ+киім= Аяқкиім
Ayak+giyme=Ayakkabı
Сиыр+еті= Сиыреті
Sığır+et=Sığıreti
d)Қысқартылған
БАҚ = Бұқаралық ақпарат құралдары (Medya)
Пединститут = Pedagoji Enstitüsü (PedEnstitüt Şeklinde Kısaltılmıştır.)
См, кг, км
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder