Vizyon 2023

Bilim ve teknoloji uzun dönemli ekonomik ve toplumsal gelişmenin en önemli unsurlarından birisi, bilim ve teknoloji politikaları ise bu gelişimin hızını ve yönünü etkilemenin bir aracıdır.
Dünyada ekonomik ve sosyal anlamda gelişmiş ülkelerin tümü (ABD, Japonya, AB üyesi birçok ülke) uzun dönemli toplumsal, ekonomik ve siyasi hedefleri ile uyumlu bir bilim ve teknoloji vizyonu geliştirmişlerdir ve bu vizyonu güncellerken teknoloji öngörüsü çalışmalarını etkin bir araç olarak kullanmaktadırlar.
Türkiye’de 1960’larda Planlı Dönem ile başlayan B&T politikaları oluşturma çalışmaları özellikle "Türk Bilim Politikası 1983-2003" ve "Türk Bilim ve Teknoloji Politikası 1993-2003" dokümanlarıyla önemli bir boyut kazanmıştır.
Ancak, ortaya koyulan belgelerin, genel geçerliliği tartışmasız unsurlar içermelerine ve önemli bazı kurumsal ve yasal değişiklikler getirmelerine karşın, hedefleri bakımından tam olarak uygulamaya konuldukları söylenemez. Bunun nedenleri olarak, bilim ve teknoloji alanında paylaşılan bir ülke vizyonunun ortaya konulamamış olması ve önerilen politikaların ilgili bütün kesimler (siyasi erk, kamu, özel kesim ve üniversiteler) tarafından ortaklaşa sahiplenmelerinin sağlanamaması gösterilebilir.
Bu saptamadan hareketle, refah toplumuna ulaşma sürecinde bilim ve teknolojiden etkin bir araç olarak yararlanılmasını sağlamak üzere, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 13 Aralık 2000 tarihli toplantısında 2003-2023 yılları için Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Stratejileri Belgesi’nin hazırlanması kararını almıştır.(2000/1 nolu karar)
Yaklaşık bir yıl süren hazırlık çalışmaları ardından, 24 Aralık 2001 tarihli Yedinci Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu toplantısında, Projenin adı "Vizyon 2023: Bilim ve Teknoloji Stratejileri" olarak belirlenmiş; projenin ana teması, temel yaklaşımı ve bu kapsamda yürütülecek alt projelerin ayrıntılı içeriği ile yürütme planı ve yönetim şekli onaylanmıştır.
Vizyon 2023 Projesi Ana Teması
Vizyon 2023 Projesinin ana teması; Cumhuriyetimizin 100. yılında, Atatürk’ün işaret ettiği muasır medeniyet seviyesine ulaşma hedefi doğrultusunda

• bilim ve teknolojiye hakim,
• teknolojiyi bilinçli kullanan ve yeni teknolojiler üretebilen,
• teknolojik gelişmeleri toplumsal ve ekonomik faydaya dönüştürme yeteneği kazanmış

bir "refah toplumu" yaratmak olarak belirlenmiştir.
Projede aşağıdaki çalışmaların kapsanması planlanmıştır:

• Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanında mevcut konumunun saptanması
• Dünyada bilim ve teknoloji alanındaki uzun dönemli gelişmelerin saptanması
• Türkiye’nin 2023 hedefleri bağlamında, bilim ve teknoloji taleplerinin belirlenmesi
• Bu hedeflere ulaşılabilmesi için gerekli stratejik teknolojilerinin saptanması
• Bu teknolojilerin geliştirilmesi ve/veya edinilmesine yönelik politikaların önerilmesi

Vizyon 2023 Projesi aşağıdaki Alt Projelerden oluşmaktadır:

• Teknoloji Öngörü Projesi
• Ulusal Teknoloji Envanteri Projesi
• Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS)
• TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi (TARABİS)

TEKNOLOJİ ÖNGÖRÜ PROJESİ
Genel Bilgi
TÜBİTAK’ın koordinasyonunda, ilgili kamu ve özel kuruluşlar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla eşgüdüm içinde yürütülmesi planlanan Vizyon 2023 Projesi’nin temel eksenini, ülkemizde ilk kez gerçekleştirilen “Teknoloji Öngörü″ alt projesi oluşturmuştur.
Teknoloji Öngörü Projesi ile ilgili bütün kesimlerin geniş katılımıyla ve sistematik bir yöntemle, istenen bir geleceğe ulaşmak için bilim ve teknoloji alanında neler yapılması gerektiği konusunda görüş toplanması ve bu görüşlerin derlenmesi amaçlanmıştır.
Çeşitli ülkelerde yürütülen teknoloji öngörüsü çalışmalarında farklı yaklaşım ve yöntemlerin kullanıldığı görülmektedir. Bu yaklaşım farklılıklarının temelinde, teknoloji öngörüsünün öncelikle hangi amaca yönelik olarak yürütüldüğü, hangi alanlara odaklanılacağı ve sonuçta bu çalışmadan somut olarak nelerin elde edilmesinin beklendiği gibi konularda alınan farklı kararlar yatmaktadır.
Bu bağlamda, Vizyon 2023 kapsamında tasarımlanan Teknoloji Öngörü Projesi’nin başlatılmasının temel nedenleri; i) elde edilen bulguların B&T politikalarının oluşturulmasında bir araç olarak kullanılması, ve ii) süreç yararları olarak belirlenmiştir. Projenin, teknoloji öngörüsü çalışmalarının ilk kez yürütüldüğü diğer birçok ülkede görüldüğü gibi, bilim ve teknoloji alanına odaklanmasına karar verilmiştir. Proje sonucunda elde edilen bulgular ve kazanımlar ise şunlardır:

• Türkiye için stratejik teknolojiler ile öncelikli AR-GE alanlarının belirlenmesi,
• B&T’nin ülke gündemine girmesi, farkındalığın arttırılması,
• Sürece geniş ve etkin katılım.

Dünyadaki teknoloji öngörüsü çalışmalarında sıklıkla kullanılan yöntemler paneller, delfi sorgulaması ve senaryo yöntemidir; bunların iki veya daha çoğunun birlikte kullanıldığı örnekler de vardır.
Türkiye için kurgulanan Teknoloji Öngörü Projesi’nde, temel unsur paneller olmak üzere, iki yöntemin birlikte yer almasına karar verilmiştir:
Paneller

• Sosyo-Ekonomik Paneller: Sosyo-ekonomik faaliyet alanlarında öngörü çalışması yürüten paneller
• Tematik Paneller: Tematik konularda ve teknoloji alanlarında çalışma yürüten paneller

Delfi Sorgulaması
Öngörülen teknolojik gelişmeler ve etkileri üzerine yapılan uzman sorgulaması
Çeşitli sosyo-ekonomik faaliyet alanları ve tematik konuları kapsayan paneller, kendi ilgi alanlarında teknoloji öngörüsü çalışmasını yürütmüşlerdir; panellerin ortaya koyduğu saptamalar, yaygın danışma sürecinde, ilgili toplum kesimlerinde tartışılmış ve Delfi Sorgulaması ile de geniş bir uzmanlar grubunun görüşlerine başvurulmuştur.
Yaygın danışma sürecinden elde edilen görüşlerin ışığında son şeklini alan panel çalışmalarının sonuçları, daha sonra bir bütünlük içinde ele alınarak ve stratejik teknoloji ölçütleri kullanılarak, ülkenin bilim ve teknoloji vizyonu ve stratejik teknoloji alanları belirlenmiştir. Teknoloji Öngörü Projesi, bilim ve teknoloji sisteminin mevcut kapasitesinin saptanmasına yönelik diğer üç alt proje (Ulusal Teknoloji Envanteri, Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS), TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi (TARABİS) ile birlikte, ülkenin 20 yıllık bilim ve teknoloji stratejilerini şekillendirmiştir.
Teknoloji Öngörüsü Panelleri
Vizyon 2023 Projesi’nin üst düzey yetki ve onay mercii olan Yönlendirme Kurulu, 13 Nisan 2002 tarihli ilk toplantısında, proje kapsamında oluşturulacak panelleri belirlemiştir.
1. Eğitim ve İnsan Kaynakları (Tematik Panel)
2. Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma (Tematik Panel)
3. Bilgi ve İletişim
4. Enerji ve Doğal Kaynaklar
5. Sağlık ve İlaç
6. Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayii
7. Tarım ve Gıda
8. Makine ve Malzeme
9. Ulaştırma ve Turizm
10. Kimya
11. Tekstil
12. İnşaat ve Altyapı
Delfi Sorgulaması
Delfi sorgulamasında ise,

• Paneller tarafından öngörülen teknolojik yeteneklerin dünyada ve Türkiye’de gerçekleşmesi / edinilebilmesi;
• Bu teknolojik gelişmelerin belirlenen stratejik teknoloji ölçütleri üzerinde etkileri gibi hususların; ilgili konu uzmanlarına yapılan iki aşamalı bir anket ile sorgulanması gerçekleştirilmiştir.

Paneller tarafından öngörülen ve Delfi sorgulaması ile uzmanlarca değerlendirilen teknoloji alanları/teknolojiler arasından,

• Önem Düzeyi ve
• Yapılabilirliği

yüksek teknolojiler, ülkemiz için stratejik teknolojiler olarak belirlenmiştir. Bu amaçla; çeşitli teknolojik faaliyetlerin önem düzeylerini belirlemek için Stratejik Teknoloji Ölçütleri, yapılabilirlik düzeylerini belirlemek için ise panel öngörüleri ve Delfi sonuçları kullanılmıştır.
Stratejik teknoloji ölçütleri, bir anlamda Türkiye’nin 2023 hedefleri bağlamında bilim ve teknolojiden öncelikli beklentileri nelerdir’ sorusuna verilecek yanıtlardır. Bir teknolojiyi diğerine göre daha önemli (stratejik) kılan, örneğin rekabetçiliği artırması veya işsizliği azaltması veya çevreye duyarlığı gibi farklı özellikleri olabilir. Stratejik teknoloji ölçütleri, işte bu farklı özellikler arasından, panellerden alınan öneriler değerlendirilerek, Yönlendirme Kurulu tarafından yapılan önceliklendirme ile belirlenmiştir.
ULUSAL TEKNOLOJİK YETENEK PROJESİ
Vizyon 2023 Projesi kapsamında, nesnel verilerin toplanmasına yönelik olarak yürütülen 3 alt projeden biri olan Ulusal Teknoloji Yetenek Projesi ile Türkiye’de ilk kez uluslararası normlarda kapsamlı bir teknolojik yetenek düzeyi saptanması hedeflenmiştir. Proje sonucu ortaya konan Türkiye’nin teknolojik yetenek envanteri, hem "Teknoloji Öngörüsü Projesi"ne hem de "2003-2023 Strateji Belgesi"nin hazırlanmasına girdi oluşturmuştur.
Makine parkı, ülkemizde bugüne kadar teknolojik yeteneğin tek göstergesi olarak kabul edilmiştir. Oysa teknolojik yeteneğin, makinelere sahip olmaktan yenilik yeteneğine uzanan çeşitli düzeyleri bulunmaktadır. Teknolojik yetenek, bir işletmenin stratejik rekabet avantajı yaratmak için gerekli teknolojileri kullanma, seçme ve geliştirme faaliyetlerinin bütününü ifade eder:
Teknoloji kullanma (üretim yeteneği): Verili bir teknolojiyi etkin kullanabilme yeteneği;
Teknoloji seçme (yatırım yeteneği): Teknoloji seçenekleri arasından mevcut koşullara en uygun olanını seçebilme yeteneği;
Teknoloji geliştirme (yenilik yeteneği): Yeni teknoloji seçenekleri geliştirme yeteneği.
Projenin Amacı
Ulusal Teknolojik Yetenek Projesi ile aşağıda sıralanan göstergelerin, ekonomik, yapısal, politik (yenilik politikası kapsamında), sektörel vb. parametrelerle ilişkilerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır:

• İmalat sanayiinde ve yazılım sektöründe (panel faaliyet konuları ayrımında) teknolojik yetenek düzeyinin ölçülmesi
• Teknoloji ödemeler dengesinin hesaplanması
• İmalat sanayiinde teknoloji stokunun saptanması

Projenin Kapsamı
TÜBİTAK, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) tarafından yürütülen projede, Türkiye’nin teknolojik yetenek düzeyinin saptanmasına yönelik çalışmanın, aşağıda tanımlanan kategorilerde yaklaşık 2500 firmayı kapsamasına karar verilmiştir:

1. AR-GE yapan / TİDEB veya TTGV’den AR-GE desteği almış olan imalat sanayii işyerleri [yaklaşık 750 firma]
2. 100 ve daha fazla kişi çalıştıran imalat sanayii işyerlerinden çekilen örneklem [yaklaşık 700 firma]
3. 10-99 kişi çalıştıran imalat sanayii işyerlerinden çekilen örneklem [yaklaşık 1000 firma]
4. Yazılım sektöründeki işyerleri [yaklaşık 250 firma]

Yöntem
Projede "anket" yönteminin uygulanmasına karar verilmiştir. Anket çalışmasının yukarıda sıralanan işyeri gruplarından ilkine yüzyüze görüşme yoluyla, ikinci ve üçüncü gruba posta ile, dördüncü gruba da web ortamında yapılmıştır.
Rapor
Ulusal Teknolojik Yetenek Projesi Raporu
ARBİS ve TARABİS
ARAŞTIRMACI BİLGİ SİSTEMİ (ARBİS), Türkiye’de üniversite, kamu ve özel sektör kuruluşlarında çalışan araştırmacı personel ve yurt dışında çalışan Türk araştırmacılarına yönelik bir sistem olarak tasarlanmıştır. ARBİS, araştırmacı bilgilerinin toplanması, toplanan verilerin sürekli güncellenmesi ve bu verilerin farklı kuruluşlarca farklı amaçlarla kullanılmak üzere değerlendirilmesine olanak sağlayan, dinamik bir sistemdir. Bu sistemle;

• yurt içi ve yurt dışındaki araştırmacıların bilimsel faaliyet alanları, yürüttükleri Ar-Ge çalışmalarının uygulanabileceği endüstriyel iş kolları ve bu çalışmalar sonucu geliştirilen ürün ve teknolojiler hakkında kodlanmış bilgi derlenmesi,
• ulusal bilim insanları veritabanı oluşturulması ve
• bibliyometrik analiz yapılması planlanmıştır.

http://arbis.tubitak.gov.tr adresini kullanarak, Araştırmacı Bilgi Derleme Formu’nu dolduran araştırmacılar, ilk planda;

• TÜBİTAK Araştırma Grupları, TÜBİTAK-TEYDEB tarafından yürütülen proje destek ve kariyer programları için hakem ve izleyici havuzları,
• AB Çerçeve Programları için TÜBİTAK tarafından açılan web sayfasında (http://www.fp7.org.tr) ortak bulma, tartışma forumlarına katılma, e-ileti alma ve yazma iletişim platformları gibi farklı amaçlı veritabanlarında da yer alabilmektedirler. Yine, ilk planda araştırmacılar, sorgu yapabilme, bilim ve teknoloji göstergelerine ulaşabilme servislerden yararlanabilmektedirler.

ARBİS’te onaylı kayıt sahibi olmak araştırmacılar için TÜBİTAK projelerine başvurma ve hakem-izleyici hizmeti verme gibi etkinliklerde bulunabilmenin bir ön koşulu olarak kabul edilmiştir.
Sonuç olarak, ARBİS sayesinde hem değişmeyen bilgilerin her seferinde tekrarlanmasının önüne geçilmesi, hem de bilgilerin sürekli olarak güncellenmesi mümkün olmaktadır.
TÜBİTAK ULUSAL ARAŞTIRMA ALTYAPISI BİLGİ SİSTEMİ (TARABİS), ülkemizde araştırma, deneysel geliştirme, test/analiz ve tanı çalışmalarına yönelik kullanılan makine/sistem/cihaz stokuyla AR-GE proje birikiminin veritabanını oluşturmak amacıyla, TÜBİTAK tarafından tasarlanan ve geliştirilen web tabanlı bir uygulamadır. TARABİS makine/sistem/cihaz stoku ve proje birikimi bilgilerinin toplanması, toplanan verilerin sürekli güncellenmesi ve bu verilerin farklı amaçlarla kullanılmak üzere değerlendirilmesine olanak sağlayan, dinamik bir sistem olarak tasarlanmıştır.
http://tarabis.tubitak.gov.tr adresinden TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Derleme Formu doldurularak TARABİS’e girilen makine/sistem/cihaz bilgileri ilk planda

• Birim/Bölüm yöneticilerinin izin verdiği ölçüde, gereksinim sahiplerince sorgulanabilecek,
• Ürün ve teknoloji geliştirme çalışmalarında, laboratuvarlarla endüstri arasında işbirliği ve iletişim ortamı sağlayacak,
• Laboratuvarların kapasite ve yeteneklerinin artması için gerekli kaynağın bulunmasında yardımcı olabilecek,
• Laboratuvarlarda gerçekleşecek ortak projelerin artmasına yol açabilecektir.

TARABİS, TÜBİTAK Merkez ve Enstitülerinde yapılan test çalışmalarından sonra kullanıma açılmıştır.
 RAPORLAR
Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003-2023 Strateji Belgesi
Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu ve Strateji Belgesi
EK 1-Türkiye’de Eğitimin Mevcut Durumu
EK 2-Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Alanlara / Bölümlere Göre Öğrenci Sayıları
EK 3-Meslek Yüksek Okullarında (MYO) Açılan Kontenjanlar
EK 4-Mühendislik, Teknik Eğitim, Fen ve Eğitim Fakültesi Teknik Bölümlerin Kontenjanları 
Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Paneli Son Raporu
EK-1:Çevre Bilgi Sistemleri Ön Raporu
EK 1A: DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü) ve Çevre İstatistikleri
EK 2 : Su Yönetimi ve Sürdürülebilir Kalkınma Ön Raporu
EK 3 : Sürdürülebilir Kalkınma
EK 4 : Türkiye’de Evsel Nitelikli Katı Atıklar
EK 5 : Katı Atıkların Kontrolu
EK 6 : Hava Kirliliği Ön Raporu
EK-7: İklim Değişikliği: Türkiye  İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İlişkileri ve İklim Değişikliği Politikaları
EK 8 : Uluslararası Sözleşmeler Ön Raporu
EK 9: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma
EK 10: Sürdürülebilir Kalkınmada Yerel Yönetimlerin Mali Sorumlulukları
EK 11: Çevresel Hesapları, Uydu Hesapları ve Milli Gelir Hesaplarına Yeni Yaklaşımlar 
EK 12: Elektrik, Doğalgaz ve Su Hizmetlerinin Özelleştirilmesi
EK 13: Sürdürülebilir Kalkınma / Tarihi Kültürel Mirasın Korunması
EK 14: Biyolojik Çeşitlilik- Doğa Koruma ve Sürdürülebilir Kalkınma
EK 15: Sürdürülebilir Kalkınma
EK 16: Sürdürülebilir Kalkınma Paradigması Üzerine Notlar
EK.17: Hava Kirliliği-Vizyon ve Misyon
EK.18: Delfi İfadeleri ve Endeks
EK.19: Teknoloji Yol Haritaları 
   
Bilgi ve İletişim Paneli Son Raporu
Bilgi ve İletişim Paneli Son Raporu - Ek2A-2B
Enerji ve Doğal Kaynaklar Paneli Son Raporu
Enerji ve Doğal Kaynaklar Paneli Son Raporu-Ekler
Sağlık ve İlaç Paneli Son Raporu
EK-1 Tıbbi cihaz, alet ve malzeme grubu TFK yol haritaları 
EK-2 Tıbbi cihaz, alet malzeme grubuna görüş bildiren uzmanlar

•     EK-2.1 Uzman Görüşü (Servet Kürümoğlu)
•     EK-2.2 Uzman Görüşü (Fikret Küçükdeveci)
•     EK-2.3.Uzman Görüşü (Ergin Atalar)
•     EK-2.4.Uzman Görüşü (Ufuk Eren)

EK-3 Tıbbi cihaz, alet ve malzeme grubunun görüş istediği kişi ve kuruluş listesi
EK-4 Tıbbi cihaz, alet ve malzeme konularında yoğunlaşılması gereken Ar-Ge ve bilimsel alanlar, Müh. Yrb. Ertan Halaç
EK-5 İlaç grubu TFK yol haritaları 
EK-6 Türk İlaç Sanayii, Prof. Dr. İlker Kanzık, 2002
EK-7 Avrupa Birliğinde İlaç Sektörünün yapısal analizi, Prof. Dr. İlker Kanzık, 2002.
Ek-8 Amerika Birleşik Devleri Farmasötik Endüstri Profili 
EK-9 Klasik üretim teknolojisinde gelişmeler hakkında taslak rapor, Serdar Alpan, Halit Gündüz, Yıldız Özalp, Nurettin Turan, Arif Yiğit, 2002.
EK-10 2023 te ilaç ve tedavi, Prof. Dr. Beyazıt Çırakoğlu, 2002.
EK-11 İlaç araştırmaları konusunda Türkiye de mevcut kapasitenin kullanılması ve sözleşmeli araştırma kuruluşları (CRO) seçeneği, Prof. Dr. Ali Esat Karakaya, 2002.
EK-12 İlaç, sağlık hizmetleri ve biyoteknoloji, Prof. Dr. Beyazıt Çırakoğlu, 2002.
EK-13 Türkiye’nin kan ürünleri politikası ne olmalıdır’ Doç. Dr. Önder Arslan, 2002.
EK-14 Jenerik ilaç üretimi, gen araştırmaları ve biyoteknoloji alanında dünyadaki gelişmeler ve Türkiye’deki politikalar, Emine Aygören, 2002
EK-15 Biyoteknoloji ve moleküler biyoloji alanındaki gelişmeler ve modern tıp alanına etkileri, Doç. Dr. M. Cengiz Yakıcıer, 2002.
EK-16 İlaç sektörü 2023 vizyonu, Kaya Turgut, 2003.
EK-17 Demografik durum
EK-18 Sağlık hizmetlerinin finansmanı
EK-19 Sağlık hizmetlerinin sorunları 
EK-20 Meslek Odalarının İşlevleri, Standardizasyon ve Akreditasyon, Prof.Dr. Yücel Kanpolat, Doç.Dr. Umut Akyol
EK-21 Türkiye’de sağlık hizmetlerinin durumu SWOT ANALİZİ, Doç.Dr.Ali Savaş
EK-22 Sağlık sektörünün mevcut durumu, Pelin Tekneci
EK-23 Türkiye’de tıp eğitimi ve geleceği, Prof.Dr. Beyazıt Çırakoğlu
EK-24 Uzman Görüşü, Mustafa Başoğlu

Savunma, Uzay ve Havacılık Paneli Son Raporu
EK-1 Panelde Görev Alan Personel İsimleri 
EK-2 Kritik Teknoloji Listesi Oluşturma Yönünde Yapılan  Çalışmalar 
EK-3 Dünyada Savunma Sektörü 
EK-4 Türk Savunma, Havacılık ve Uzay Sektörü Değerlendirmesi 
EK-5 Türk Uzay Sektörüne İlişkin Değerlendirme 
EK-6 Uzaya İlişkin Teknolojik Eğilimlerin Değerlendirilmesi 
EK-7 Kritik Teknoloji Ağacı 
EK-8 Birinci Aşama Teknoloji Önceliklendirme Çalışması 
EK-9 Kritik Teknoloji Önceliklendirme Faaliyetleri
EK-10 Delfi Anketi Sonuçları ve Değerlendirme
EK-11 Bilim Teknoloji Yenilik Politikaları haritaları
EK-12 Türk Savunma Sanayii Politikası ve Stratejisi
Tarım ve Gıda Paneli Son Raporu
Tarım ve Gıda Paneli-Teknoloji Yol Haritaları
Makine ve Malzeme Paneli Son Raporu
Ek1a-Panelin Yapısı
Ek1b-MMP üyeler
Ek2a-Demir Çelik Raporu
Ek2b-Demir Dışı Metaller
Ek2c-Seramik
Ek2d-Cam Sanayi Raporu
Ek2e-Plastik Ürünleri Sanayii Raporu
Ek2f-Demir dışı Metaller Uzman Raporu
Ek2g-KARDEMİR Raporu
Ek2h-TÜBİTAK BOR raporu
Ek2ı-Malzemealt-sektör raporu
Ek2i-MMP Malzeme Çalıştay Tümü
Ek3- MMP Vizyon 2023 Otomotiv Sektör Raporu
Ek4-MMP BE Raporu
Ek5 -MMP Yatırım Malı ile İlgili Not
Ek6a-MMP Rap. Parça Otomotiv
Ek6b-MMP Rap. Parça Otomotiv Ekler
Ek7-MMP Teknoloji Listesi
Ek8a-MMP Teknolojiler
Ek8b-MMP Disiplin
Ek8c-MMP Malzeme Sıralaması
Ek8d-MMP Malz. tekn. disiplinleri
Ek9-2023 Dünyasında Türkiye
Ek11a - MMP Genel Sunuş
Ek11b - Vizyon2023 Çalıştayı
EK12 - Öncelik Kriterleri ve Teknolojik Faaliyet konuları Matrisi
EK13 - ÖnceliklendirilmişTFA ve ilişkili oloarak puanlandırılmış TAların matrisi
EK14 - 1 Malzeme Açısından önceliklendirme Matrisi
EK14 - 2 Otomotiv Açısından önceliklendirme Matrisi
EK14 - 3 Beyazesya Açısından önceliklendirme Matrisi
EK14 - 4 yatırım makina ve Teçhizatı Açısından önceliklendirme Matrisi
EK15 - 1 TFK ların önceliklere göre listesi
EK15 - 2 TAların Malz. Üret. açısından öncelikleri
Ek15 - 3 TAların otomotiv sanaii açısından önceliklendirilmesi
Ek15 - 4 TAların Ev Konforu Cihaz sanaii açısından önceliklendirilmesi
Ek15 - 5 TAların yatırım makinaları üretimi açısından önceliklendirilmesi
EK16 - 1 Delfi Öneri Formu
EK16 - 3 Anketteki delphi ifadeleri
EK17 - 1Delphi İstatistiki Değ. 1.aşama
EK17 - 2 Delphi İstatistiki Değ. 2.aşama
EK17 - 3 Delphi Önem ve yapılabilirlik
EK18 - Teknoloji yol haritası için bir öneri
Ek20 - TEKNOLOJİ YOL HARİTASI - TUTARLILIK ÇİZELGESİ
MMP - Teknoloji Yol Haritaları
Tekstil Paneli Son Raporu
İnşaat ve Altyapı Paneli Son Raporu
İnşaat ve Altyapı Paneli Son Raporu-Ekler