FİNLANDİYA’NIN İNOVASYON SİSTEMİ

A. Radchenko

Tercüme :Muhammet NEGİZ, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi

   Makalede Finlandiya’nın milli verimlilik sistemi incelenmektedir. Oluşturulmuş temel mekanizmaların,  bu amaçla teknolojik gelişmenin merkezinde TEKES ’in sektör olarak verimlilik ölçeği ve Finlandiya’nın temel teknoparklarının karakteristikleri verilmektedir.

 

   Avrupa’nın oldukça etkili bir şekilde gelişen yüksek teknolojik ülkelerinden birisi Finlandiya’dır. <Yüksek Teknolojinin Kazandığı Ülke>.

  Bilimsel araştırmalara yapılan yaptırımda Finlandiya öncü ülkelerden birisidir. Finlandiya bilimsel araştırma ve geliştirme çalışmalarına yılda 5 milyar dolar ayırmakta, 2009 yılında ise ayrılan miktar Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYİH) %3,7’sini oluşturuyordu[1]. Bu miktarın  % 73,3’ü doğrudan girişimciler, %26,7 si ise devlet tarafından ayrılmaktadır. Ancak, Finlandiya tarafından gerçekleştirilen bu bilimsel araştırmalar, dünyada elde edilen bilimsel sonuçların %5’ini oluşturmaktadır.

   Finlandiya bilim ve teknoloji alanında, milli inovasyon sistemi konseptini temel unsur olarak kabul eden ilk ülke oldu. Pratik olarak bu, faaliyetlerin temelinde verimlilik ve bilgi yatan, işletmelerin artışı, aynı şekilde araştırma yapan organizasyonların güçlendirilmesi demekti.

  Finlandiya, 2009-2010 yılları arasında iki uluslararası kuruluş, Dünya Ekonomi Forumu (WEF)[2] ve İsviçre İş Okulu (SBS)tarafından ülkelerin rekabet gücü sıralamasında düzenli olarak lider olduğu yayınlandı.  Ülkenin değeri- Düşük yolsuzluk seviyesi ve vatandaşlarının yasalara uymadaki yüksek hassasiyetindendir. Bu onun başarısını nispeten kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasılası 44,491 ABD doları ile dünyadaki en yükseklerden biri olan, yıllık GSMH da olan büyümede oranı %5,1 (ABD’de %4,3 ; Japonya’ da %1,3 ve AB ülkelerinde ortalama olarak %1,3) ile beraber önceden belirlenmiştir. Ve en önemlisi Finlandiya sosyal tabakalaşmanın en az olduğu ülkelerden biridir. Finlandiya’da ekonomik gelişmenin yönünün tespitinde ve bilgi toplumunun oluşmasında devlet çok önemli rol oynamıştır, oynayamaya devam etmektedir.

   Finlandiya’nın inovasyon sistemi devlet, girişimci ve üniversitenin karşılıklı etkileşimi üzerine tesis edilmiştir.

  Finlandiya’nın teknolojinin gelişimi yüksek hükümet düzeyinde desteklenmektedir. Teknoloji politikasının yönlendirilmesi çalışmaları ile uğraşan temel kuruluş- Başbakanlık başkanlığında, bütün bakanlıkların temsilcilerinin dahil olduğu Devlet Bilim ve Teknoloji Kuruludur.

Tablo 1, Fin İnovasyon Sistemi’nin Yapısı:

( http://www.research.fi/  Kaynağındaki verilere göre)

*Tabloyu tercüme eden: Muhammet Negiz

  Bilim ve teknoloji politikalarının, organizasyonların sorumlusu Milli Eğitim Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı olarak görülmektedir. Onlar sayesinde neredeyse %80 oranında kamu finansmanı Ar-ge’ ye yönlendirilmektedir. Bilimsel araştırma ve geliştirme çalışmalarının kamu finansmanı organları arasında üniversiteler, Finlandiya Akademisi, ve Teknoloji Geliştirme Merkezi <> (Teknologian Keskus) [3] en merkezde yer almaktadır.

Tablo 2, Finans Kaynaklarına Göre Ortak Ar-ge giderleri,

Tabloyu tercüme eden: Muhammet Negiz

 Government R&D; funding in the state budget 2010// Statistics Finland, Verilerine Göre Hazırlanmıştır.

  Bugün ‘TEKES’, özel sektörde 1500 civarında, üniversitelerde, bilimsel araştırma enstitülerinde ve profesyönel üniversitelerde ise 600 civarında Ar-ge çalışmalarını finanse etmektedir. Şimdilerde kamu maliyesi otoritesi, TEKES kendi çalışmalarından hemen ekonomik bir fayda ve icatlardan telif hakkı beklememektedir.

Rekabet edebilme gücünün en önemli özelliği, yaratıcı yaklaşıma destek göstermede uluslararası işbirliği ve ortaklık ağının oluşturulmasıdır. Bu nedenle TEKES, bilimsel araştırma projelerine Finlandiya’nın yurt dışında bulunan ortaklarını tercih etme imkanı veriyor.

TEKES, özellikle kamu ve özel araştırma organizasyonları ve endüstrisi arasındaki, özellikle üniversiteler ile küçük ve orta büyüklükteki işletmeler arasında  bağlayıcı rolü oynamaktadır. Program yapım şirketleri açısından bakıldığında, > bilginin oluşmasına ulaşımı sağlamakla dikkat çekici olmakla beraber araştırma enstitüleri elde ettikleri bilgileri ticari organizasyonlara satabilme imkanlarına sahiptirler[4].

1.Gorshenina A.V. Finlandiya: Strateji ve Gelişmenin Taktiği// Bütçe, No:7,ГHaziran 2010
2. Uluslararası Rekabet Edebilme Gücü Raporu 2010-11. - Dünya Ekonomi Forumu
3.Teterin M.A. Rusya'nın Ekonomisinin Rekabet Edebilme Gücünün Artırılmasında İnovasyon Yaklaşımı: Finlandiya Tecrübesi // Rusya Federasyonu Konseyi Analitik Habercisi, № 6 (392), 2010.
4. www.tekes.fi -Teknoloji Geliştirme Merkesi «TEKES» Resmi Sitesi