Bir Anlamlı Kitap Girişimi: “Yönetim ve Organizasyon Makaleleri: Kadın Akademisyenlere Armağan”

Bir Anlamlı Kitap Girişimi: “Yönetim ve Organizasyon Makaleleri: Kadın Akademisyenlere Armağan” 

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden emekli bir hocamız için armağan kitap çalışmasının başladığını görünce "acaba yönetim-organizasyon camiasında bu tür uygulamalar var mı?" düşüncesi ile internette araştırma yapınca ilk karşılaştığım "armağan" görseldeki eser oldu. Editörlerden birisinin sosyal medya hesabından ifade ettiği üzere kitap satışa çıkarılmadan hediye olarak dağıtılmış. Bu güzel girişimi organize eden herkesi tebrik ederim. Kitap hakkında açık erişimde olan bilgilerin önemli bir kısmına aşağıdan ulaşabilirsiniz. 
Yararlı olması dilekleriyle...
Muhammet Negiz

“Yönetim ve Organizasyon Makaleleri: Kadın Akademisyenlere Armağan” kitabı "Yönetim ve Organizasyon” ile “Kadın” konularındaki değerli çalışmaların kitap haline dönüştürülmesi noktasında Üniversitemiz misyonuna uygun faydalı bir eser olarak kitaplıklarda yerini alacaktır. 

Üniversitelerimizde kadın akademisyenlerinin oranlarının artması ve çeşitli yönetim kademelerinde görev alması Yükseköğretim Kurumunun politikası olup ve buna ihtiyaç duyulduğu da bir gerçektir. Ancak halen kadın akademisyenlerin ilgili istatistiklerde yardımcı doçentlikten profesörlüğe yükselmede ve yönetici kadrolarında sayıca az olduğu görülmektedir. Bu nedenle politikaların daha etkin bir şekilde uygulanarak kadın akademisyenlere cesaret verilmesi gerekmektedir. 

“Yönetim ve Organizasyon Makaleleri: Kadın Akademisyenlere Armağan” kitabının, bilimin meşakkatli yolunda canla başla çalışan kadınların bilimsel çalışmalardaki önemine ve kadın bilim insanlarının hak ettikleri saygınlık konusunda farkındalığın artırılmasında önemli bir rol oynayacağı şüphesizdir. 

Giresun Üniversitesi’nin tüm akademik birimleri ve özellikle Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜKAM) hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği alanlarında yoğun bir şekilde çalışmalar yürütmektedir. Kadınların toplumsal platformda güçlendirilmesine yönelik seminer, konferans ve sempozyum gibi faaliyetlerin yanında bilimsel araştırmaların yapılması, kitap ve dergilerin yayımlanmasına da önem verilmektedir. 

Bu kitap projesinde özgün çalışmalarını paylaşan değerli akademisyenleri ve hakemlerini bu değerli eserin editörlüğünü yapan Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜKAM) Müdürü Prof. Dr. Reyhan Ayşen Wolff ve Yrd. Doç. Dr. Esra Gökçen Kaygısız olmak üzere emeği geçen herkesi tebrik eder, başarılarının devamını dilerim. 

Prof. Dr. Cevdet COŞKUN 

Giresun Üniversitesi Rektörü 

Sunuş 

Herhangi bir kuruluşun geçmişi veya geleceği ile ilgili düşünce yığınını oluşturan; bu kuruluşların en belirgin ve en ayırt edici fonksiyonu olarak kabul edilen yönetim kavramı, insanoğlu var olduğundan beri düşüncede ve pratikte gelişerek günümüze kadar süregelmiştir. Bu süreçte aklın, toplumun etkisiyle oluşan bir ürünü olarak kabul edilen yönetim ile organizasyon kavramları birlikte ele alınıp sentezlenerek bilimin, hayatın ve gelişmenin taşıyıcısı olarak ve değişime ayak uydurarak örgütlerdeki kilit rollerini geçmişten geleceğe sürdürmektedirler. 

Endüstri devrimi öncesinde yönetilmesi ve organize edilmesi gereken kurumların başında devlet, askeri kuruluşlar, dini kurumlar ve aileler gelirken bugün ise toplumlardan bireylere; çok uluslu işletmelerden aile işletmelerine; sivil toplum kuruluşlarından kamu kurumlarına; küresel işletmelerden yerel işletmelere; holdinglerden kobilere kadar etkin bir yönetim ve organizasyon becerisinin gerekliliği söz konusudur. 

Bununla birlikte insanoğlunun yazıyı bulması, matbaayı ve buhar makinesini icat etmesi, uzaya çıkması, birbirleriyle iletişim kuran makineleri geliştirmesi gibi kendi tarihine eklediği her bir değer, etkin yönetim ve organizasyon beceri ve bilgisi ile mümkün hale gelmiştir. 

İnsan yaşamının bu denli değişmesine ve gelişmesinde birçok kadın, aile içindeki rollerinin yanında, hayata dair tüm alanlarda ve özellikle yönetimde, bilimde, eğitimde önemli görevler alarak ve bu görevleri başarıyla sürdürerek çok büyük katkı sağlamışlardır. 

İmparatorluklara hükmeden; XIII. yüzyılda dünyanın ilk kadın meslek örgütü olarak kabul edilen Anadolu Bacılar Teşkilatını kuran; Kurtuluş Savaşı’nda erzak ve cephane taşıyan, yaralı askerlerin tedavisini yapan, silahını kapıp mücadeleye katılan; “Bizim toplumumuz için ilim ve teknik gerekli ise bunları aynı derecede hem erkek hem de kadınlarımızın edinmeleri lazımdır” diyen Mustafa Kemal Atatürk’ün izinden giden ve bilim tarihine adlarını altın harflerle yazdıran Hatice Nüzhet Gökdoğan’lar, Müfide Küley’ler, Remziye Hisar’lar, Türkan Rado’lar, Fazıla Şevket Giz’ler, Ayşe Afet İnan’lar, Ayşe Saffet Alpar’lar ve daha nice kadınlar bunun en güzel örnekleridir. 

Cumhuriyet’in ilk kadın akademisyenlerinin öncülüğündeki bu süreç ile bugün Yüksek Öğretim Kurumu, 2017 verilerine göre üniversitelerimizde 66.069 kadın akademisyen görev yapmaktadır. Bu rakamın dünyadaki birçok ülkeye oranla daha yüksek olması oldukça umut vericidir. Ancak aynı verilere göre bu rakamın %41’i öğretim üyesi iken, %59’nun öğretim görevlisi, okutman, uzman, araştırma görevlisi, çevirici ve eğitim öğretim planlayıcısı kadrolarında olması ayrıca üniversite yönetimleri ve senatolarında kadın akademisyenlere daha az görev verilmesi düşündürücüdür. Dileriz ki, geleceğe doğru emin adımlarla ilerlerken üniversitelerimizde akademik kariyerlerinde ilerleyen ve yönetim kademelerinde görev yapan kadın akademisyenlerin sayısı hızla artacaktır. 

Bu dileğin gerçekleşmesinde başta Yükseköğretim Kurumu Akademide Kadın Çalışmaları ve Sorunları Birimi ile her alanda toplumsal cinsiyet alanındaki ayrımcılıklar konusunda duyarlılığın artması ve kadınların güçlenmesi için çalışmalar yapmayı amaçlayan Giresun Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜKAM) olmak üzere üniversiteler bünyesindeki çeşitli Kadın Sorunları ve Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezleri taşıdıkları misyon ile stratejik bir rol oynamaktadırlar. Bununla birlikte bu merkezler, kadının her alanda toplumsal yaşama katılımına ve statüsünü yükseltmesine destek vermeleri, kadın sorunlarına karşı kamuoyunda ve üniversitelerde farkındalık ve duyarlılık geliştirmeleri, üniversitelerin farklı akademik birimlerinde kadın araştırmaları ve toplumsal cinsiyet alanlarında disiplinlerarası çalışmaların yapılmasına olanak sağlamaları bakımından oldukça önemli görevler üstlenmektedirler. 

“Yönetim ve Organizasyon Makaleleri: Kadın Akademisyenlere Armağan Kitabı”, fikir aşamasında olduğu ilk günden beri ev, iş ve akademik kariyer üçgeninde çift kariyerlilikten çok daha fazlasını yapan; cam tavanları kıran; mobbing ve tükenmişlikle nasıl baş edileceğini deneyimleyen; beşikten mezara kadar ilim tahsil ederken öğrenme ve öğretmeye bir ömür adayan, ulusal ve uluslararası birçok mecrada adından başarıyla söz ettiren değerli akademisyenlerimizi anmayı ve tüm dünyada Kadın Akademisyenlere daha fazla fırsat verilmesi gerekliliğinin altını çizmeyi amaçlamaktadır. Armağan kitabına bilimsel çalışmalarıyla destek veren değerli yazarlarımız, bu amacımızı en somut haliyle gerçekleştirmemize çok büyük katkı sağlamışlardır. 

Elinizdeki bu kitap, kendisinin farkında olan ve “Kadın” olmanın gerektirdiği temel rollerin yanında ilmin meşalesine sımsıkı sarılan, genç dimağlara yol gösteren, yaşamlarını bilime adamış; başta ebediyete intikal eden ve emekli olan hocalarımız başta olmak üzere, halen üniversitelerin çeşitli birimlerinde görevlerini azimle yapan tüm Kadın Akademisyenlere ithaf edilmiştir. 

Bu doğrultuda büyük bir özveriyle hazırlanan armağan kitap, yönetim ve organizasyon konusundaki makaleler ağırlıklı olmakla birlikte geniş bir yelpazede akademide ve iş yaşamında kadınlar ve ilgili kavramları ele alan farklı çalışmaları kapsamaktadır. 

Kitabın hazırlanmasında değerli çalışmaları ile katkı veren yazarlarımızın çalışmaları, çift körleme yöntemiyle bilim kurulumuzdaki hakemler tarafından değerlendirilmiş ve uygun görülenlere kitapta yer verilmiştir. Seçilen çalışmalar, kitapta konu tasnifine gidilmeksizin ilk yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanmıştır. Çalışmalara ait kaynak gösterme ve kaynakça oluşturma gibi bazı uygulamaların standart olmasına ayrıca dikkat edilmeye çalışılmıştır. Kitap içinde yer alan özgün makalelerde verilen bilgiler, sunulan görüş ve öneriler ile gösterilen kaynaklara ilişkin tüm sorumluluklar ise tamamen makale yazarlarına bırakılmıştır.

Bu armağan kitabın vücut bulmasında katkılarını hiç esirgemeyen Giresun Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Cevdet Coşkun’a ve baskı sürecinde maddi destek sağlayan Giresun Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne, kapak tasarımını yapan Sayın Hüsamettin Oğuz’a, makalelere ait İngilizce özetleri değerlendiren Giresun Üniversitesi çevirmeni Sayın Jacob De Camillis’e, makaleleri ayrıntılarıyla inceleyen Bilim Kurulundaki değerli hocalarımıza, kitabın hazırlanmasında en fazla katkıyı sağlayan her bir makale yazarına ve heyecanımıza ortak olarak emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunarız.

Yrd. Doç. Dr. Esra Gökçen Kaygısız

Prof. Dr. Ayşen Reyhan Wolff

Giresun, Ekim 2017

İçindekiler

Önsöz
Sunuş

Doç. Dr. Pınar ACAR
Ambivalent Sexism as a Predictor of Perceptions of Leader Effectiveness: Female Leaders in IT Context

Prof. Dr. Tahir AKGEMCİ, Öğr. Gör. Mehmet KAPLAN, Arş. Gör. Esra KIZILOĞLU
Kadın Çalışanların Psikolojik Sermaye Düzeylerinin Cam Tavan Sendromunu
Aşma Üzerindeki Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme...

Yrd. Doç. Dr. Aykut ARSLAN, Yrd. Doç. Dr. Serdar YENER
Kadın Çalışanların Mükemmelliyetçilik ve Tükenmişlikleri Arasındaki
Etkileşimde Aile-İş ve İş-Aile Çatışmasının Düzenleyici Rolleri

Yrd. Doç. Dr. Yeliz MOHAN BURSALI, Prof. Dr. Sabahat BAYRAK KÖK,
Yrd. Doç. Dr. İbrahim AKSEL
Tükenmişlik ve İş Tatmini İlişkisi: Bir Çağrı Merkezinde Araştırma

Doç. Dr. Tuba BÜYÜKBEŞE, Yük. Lisans. Öğr. Elif UYSAL ALAGÖZ
Lider Üye Etkileşimi

Prof. Dr. Servet CEYLAN, Yrd. Doç. Dr. Burcu YILMAZ ŞAHİN
Demokrasi ve Kadınların İşgücüne Katılımı: Panel Veri Analizi

Prof. Dr. Ayşehan ÇAKICI
Sahiplerinin Gözünden Aile İşletmelerinde Yönetim Fonksiyonlarındaki Sorunlar
Üzerine Bir Değerlendirme

Arş. Gör. Metin ÇAKIROĞLU
Yönetim Bilimine Katkı Sağlayan İki Bilim Kadını

Prof. Dr. Adnan ÇELİK, Öğr. Gör. Emine Vasfiye KORKMAZ
Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ve İnternet Üzerinden İş Başvurusuna Bakış Açılarının Etkileşimi: Selçuk Üniversitesi Beyşehir Ali Akkanat Kampüsü Örneği

Arş. Gör. Adviye Aslı DENİZLİ, Prof. Dr. Gönen İlkar DÜNDAR
Sendikalı Kadın Çalışanların, Örgütsel Adalet Algılarını İncelemeye Yönelik Bir Araştırma..

Doç. Dr. Şaban ESEN
Yönetimde Motivasyon Teorileri ve İş Hayatında Kadınlara Yönelik Motivasyon: Lisansüstü Tez Çalışmalarında Bir İçerik Analizi

Doç. Dr. Kurtuluş Yılmaz GENÇ
Kadın ve Liderlik

Öğr. Gör. Mehmet KAPLAN, Prof. Dr. Adnan ÇELİK
Girişimciliğin Annelik Perspektifinden Görünüşü: Anne Girişimciliği-Arka Plan, Kavram, Yazın ve Öneri 

Prof. Dr. Himmet KARADAL, Dr. Öğr. Ahmet Tuncay ERDEM
Kadın Girişimciliği: Kişilik Özellikleri Üzerine Bir Çalışma

Yük. Lisans Öğr. Sebahat DURAN KARAHAN, Doç. Dr. Ata ÖZDEMİRCİ
Yeni Kurumsal Kuram Perspektifinden Kadın Hareketinin Tarihsel İncelemesi: Türkiye 1980-2010

Doç. Dr. Duygu KIZILDAĞ
Türk Yönetim Yazınında Kadın Girişimciler 

Öğr. Gör. Arzu KURŞUN
Takım Çalışması Anlayışının Cinsiyet ve Şehir Farklılıkları Açısından İncelenmesi 

Yrd. Doç. Dr. Mübeyyen TEPE KÜÇÜKOĞLU
Türkiye’de Kadın Girişimciliğinin Değerlendirilmesi 

Prof. Dr. Dilek ZAMANTILI NAYIR, Prof. Dr. Rachel S. SHINNAR, Arş. Gör. Nilgün KARATAŞ GÜMÜŞTAŞ
Belagat (Retorik) Ne Sağlar? Sosyal Girişimcilerin Meşruiyet Kazanma Çabaları 

Doç. Dr. Esen ORUÇ, Prof. Dr. Meral UZUNÖZ
Dünya’da ve Türkiye’de Kamusal Alanda Üst Düzey Yönetimde Kadın 

Yrd. Doç. Dr. Aslı ÖZPOLAT, Yrd. Doç. Dr. Ferda NAKIPOĞLU ÖZSOY
Feminist İktisat Çerçevesinde Cinsiyet Eşitsizliğinin Ekonomik Maliyeti 

Yrd. Doç. Dr. Emine ŞENER
İş Yerinde Kadınlar Tarafından Kullanılan İzlenim Yöntemi Taktikleri: Kırşehir İli Örneği .

Doç. Dr. Güler TOZKOPARAN
Örgütsel Stresin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi 

Doç. Dr. Deniz ÜNAL
Akademik Yaşamda Cinsiyetçilik

Doç. Dr. Recep YÜCEL, Yrd. Doç. Dr.Cihat KARTAL
Girişimcilik Temelinde Kadın Girişimcilerin Karşılaştıkları Sorunları Üzerine Bir
Araştırma